Bulgaria1 - Klub turystyczny ŚWIT

Bułgaria 2013 [Rumunia - Bułgaria - Rumunia + Tokaj] - 31.08-15.09.2013

Po prawie pięciu (!!!) miesiącach zmobilizowałam się wreszcie do spisania wspomnień z naszej zeszłorocznej, letniej wyprawy na południe. Docelowo w planach mieliśmy Bułgarię, ale po drodze wszak było jeszcze parę rzeczy. I jak to zawsze bywa, czasu za mało i jeszcze wiele zostało do zobaczenia. Podróżowaliśmy w 9 osób dwoma samochodami. Pierwszy dzień, to jak zwykle przy podróżach na południe przejazd do Białego Dunajca i nocleg u Państwa Marusarzy.

01.09.2013
O godzinie 07.00 wyruszamy w stronę przejścia granicznego ze Słowacją w Jurgowie. Po drodze kupujemy winiety (niestety oprócz naklejenia na szybę, trzeba jeszcze wpisać nr rejestracyjny samochodu na pozostałym „kwitku” - uświadamia nam to patrol słowackiej policji - mandatem). Podziwiając ciągnące się po horyzont pola słoneczników i kukurydzy, śmigamy  od 10.00 przez Węgry i ok. 13.00 przekraczamy granicę węgiersko-rumuńską, przesuwając zegarek o godzinę do przodu.  Trasą E79 ruszamy na południe, przez Oradeę, Beius, Brad i Devę. Mijamy znane nam już z poprzedniego wyjazdu „zagłębie palinkowe” (przy trasie stoją stoliki, a na nich plastikowe butelki z procentową zawartością o różnych smakach - można degustować do woli). Szczególnie atrakcyjny jest przejazd w okolicach Bradu. Droga jest albo dziurawa, albo z tak okropnym brukiem, że mało nas z samochodów nie wytrzęsło. Ale w końcu ok. 19.00 docieramy do Hunedoary.

Przepiękny zamek, w dość nieciekawym przemysłowym otoczeniu, zachwycił nas podczas poprzedniej w nim wizyty. Ale nie wszyscy z nas wtedy tu byli, a więc nadrabiają zaległości. Pozostali „zwiedzają” kramy z pamiątkami i zajadają się słodkimi węgierskimi zawijasami pieczonymi na rozżarzonych węglach :). W końcu poprzez Hateg (gdzie nieco kluczymy, bo pół miasta zamknięte - festyn) ok. 21.00 docieramy do miejsca noclegu. Pensiunea Dumbravita. Leży w głębokiej dolinie, już prawie na terenie rezerwatu przyrody - Parku Narodowego Retezat. Nazwa miejscowości nie brzmi zbyt optymistycznie, zwłaszcza dla miłośników Tolkiena: Rau de Mori. Jemy przyrządzoną naprędce przez gospodarzy kolację i idziemy spać. Za domkiem w którym nocujemy zwalisko głazów, a nocą w ścianie podobno coś gryzło i szurało – myszy, szczury??

02.09.2013
Po 8-mej przebijając się na szosie przez stada owiec i osłów jedziemy przez Hateg i Petrosani w stronę jeziora Lacul Vidra. To sztuczny zbiornik, na rzece Lotru. Woda zasila aż trzy elektrownie. Jest to jeden z największych obiektów tego typu w Europie. Budowany na początku lat 70-tych generuje 1,15TWh (mld kWh) rocznie. Podziwiamy jezioro, Zosia dokarmia głodnego psiaka (w Rumunii jest ich  wszędzie pełno :[ ) i ruszamy na główną dzisiejszego dnia atrakcję - Transalpinę. To potoczna nazwa drogi krajowej DN67C,  która przecina z północy na południe Góry Parâng – drugie co do wysokości pasmo górskie rumuńskich Karpat. Łączy miasta Sebes w Siedmiogrodzie i Novaci. Jest najwyżej położoną drogą Rumunii – na przełęczy Urdele osiąga 2145 m n.p.m. Dopiero od 2010r ma częściowo asfaltową nawierzchnię, zimą jest zamknięta.

Wspinamy się coraz wyżej,  a gdy zatrzymujemy się by podziwiać widoki mamy bliskie spotkania III stopnia z ‘bandą’ osłów, które zjadają cały nasz zapas suchego chleba, próbują nawet wpakować się nam do samochodu. W najwyższym punkcie trasy robimy sobie pamiątkowe zdjęcia i rozpoczynamy zjazd, po którym o dziwo mamy jeszcze sprawne hamulce ;)   Przed 15-tą dojeżdżamy do Targu Jiu. Miasto bardzo czyste i zadbane, trawniczki, fontanny, bardzo ładnie. W restauracji zjadamy obiad, jakoś dogadując się z panią kelnerką. Pani dała nam karty z menu, a kiedy je już dokładnie przestudiowaliśmy i wydawało nam się, że wiemy co chcemy, okazało się, że większości dań nie ma. W końcu pani napisała nam na kartce co jest i dalej jakoś poszło :) Po krótkim spacerze po mieście i małych zakupach, ruszyliśmy dalej i około 19-tej dojechaliśmy nad Dunaj za Orsovę. Noclegi w domkach campingowych.

Gospodarz mówił po angielsku niewiele, był już w stanie wskazującym, toteż pieczone ryby, jakimi nas ugościł  były delikatnie mówiąc „takie sobie” (dobrze że ja ryb nie jadam). Co niektórzy zażyli jeszcze kąpieli w ciepłych wodach Dunaju. Jutro czeka nas rejs :) Gospodarz nam to załatwił. :) (właściwie to Tadeusz załatwił przez gospodarza - PR).

03.09.2013
Rano, o 08.00 żegnamy gospodarza ( potem okazało się że ja oprócz niego pożegnałam też aparat fotograficzny, chyba gdzieś tam został i już się nie znalazł :(  Najbardziej żal zdjęć z przełęczy, z osłami.  Uiszczamy po 55 lei od głowy ( prócz Tadeusza, który uparł się jechać samochodem)  wsiadamy do płaskodennej łodzi motorowej, ubrani w kamizelki ratunkowe i startujemy, pod falę, by obejrzeć tzw Żelazne Wrota. Wieje okropnie, bo płyniemy dość szybko, dodatkowo tłucze nami jak na największych wybojach. Żelazna Brama lub Żelazne Wrota, takim mianem określało się przełomowy odcinek Dunaju, który oddziela tutaj Karpaty od Gór Wschodnioserbskich. Dunaj w tym miejscu wyznacza również granicę pomiędzy Serbią i Rumunią. Żelazna Brama najbardziej kojarzy się jednak z potężną zaporą, przegradzającą Dunaj i największą hydroelektrownią w Rumunii. Tama oprócz spiętrzania wód rzeki, pełni również rolę mostu i przejścia granicznego pomiędzy sąsiednimi krajami. W Gura Văii budowę zapory i hydroelektrowni rozpoczęto w roku 1964, a ukończono w 1972 r., było to przedsięwzięcie dwóch krajów – Rumunii i byłej Jugosławii. Tama ma 941 m długości a jej wysokość wynosi 58 m. Spiętrzając wody Dunaju, tworzy wielki zbiornik, który ma pojemność około 5 mld metrów sześciennych. Podniesiono w ten sposób poziom wody o około 30 metrów a hydroelektrownia, która to wykorzystuje ma moc 2100 MW. Nurt Dunaju w tym miejscu, przed wybudowaniem zapory osiągał miejscami szybkość 5 m/s, gdy rzekę przegrodziła tama szybkość ta spadła do 0,35 m/s a w zatokach nawet do 0,2 m/s. Spiętrzenie wody nie było też bez znaczenia dla krajobrazu. Po wybudowaniu zespołu elektrowni Derdap I i Derdap II, woda zatopiła wyspę Ada-Kaleh na której stała dawna turecka twierdza (  mieszkańców wyspy przerzucono na rumuńską wyspę Simian, gdzie można obejrzeć replikę oryginalnego osiedla i twierdzy z Ada Kaleh.), Zatopiono także kilka innych miejscowości. Przesiedlono w sumie 23.000 ludzi.  W efekcie końcowym powstało  bardzo malownicze jezioro, otoczone wysokimi, skalistymi górami do złudzenia przypominające norweskie fiordy (co niektórzy mogą to chyba potwierdzić ;). Podziwiamy, z daleka wypoczynkowe pensjonaty i wille. Po stronie prawej - rumuńskiej widać wycieczkowe łodzie, po lewej cisza głucha.

Ale właśnie po tej serbskiej możemy podziwiać zabytek pochodzący ze 105 r naszej ery mianowicie pamiątkową tablicę „Tabula Traiana” upamiętniającą zakończenie budowy mostu, który miał zapewnić dostawy dla legionów rzymskich walczących w Dacji. Miał 1135m długości, 15m szerokości i przebiegał 19m nad lustrem wody. Na murowanych 20tu słupach osadzone były drewniane łuki obejmujące 38m każdy. Budowniczym mostu był Apollodoros z Damaszku. Niestety na tablicy ani słowem nie wspomina się budowniczego, sławi się Cesarza Trajana :( Most budowano  tylko 2 lata. Drewniana nadbudowa mostu została zdemontowana przez następcę Trajana, cesarz Hadriana, w celu ochrony imperium przed najazdami barbarzyńców z północy. Pozostały kolumny. Gdy budowano zaporę zalano to co pozostało, a pamiątkową tablicę przemontowano o 20m wyżej.

Most jest „nówka, prawie nie śmigana” ;)  oddany do użytku 14 czerwca 2013r  z udziałem premierów obu krajów, był budowany przez sześć lat i jest jednym z dwóch tylko mostów, na całej długości granicy rumuńsko-bułgarskiej jaką stanowią wody Dunaju. Oprócz tego jest kilka przepraw promowych. Tak więc około 13-tej przekraczamy Dunaj i wjeżdżamy do bułgarskiego Vidyna. Jedną z głównych atrakcji tego miasta jest średniowieczna twierdza Baba Wida. Otoczona fosą, niegdyś wypełnioną wodą z Dunaju, ma grube wysokie mury. Zbudowano ją na planie kwadratu na dawnych fundamentach rzymskiej twierdzy. W XVIIw przebudowywali ją Turcy. Ciekawostka - to właśnie tu nasz narodowy bohater ( le nie tylko nasz bo węgierski też) czyli Józef Bem, dnia 23.08.1849r zmienił nazwisko na Murad Pasza i wraz z generałami węgierskimi Jerzym Kmety i Miksą Steinem, dokonał formalnej konwersji na islam by móc wstąpić do armii sułtana.

Prawdę mówiąc idziemy nieco na łatwiznę, by zaoszczędzić na czasie korzystamy z wyciągu. Wyprawa z Borowca na szczyt Musały zajęłaby nam cały dzień. Musielibyśmy zanocować na szczycie, a mamy jeszcze tyle w planach do obejrzenia. Wobec powyższego gondolowy wyciąg doskonale ułatwi nam życie. Na wysokość 2369m n.p.m. czyli do Jastrebca wjeżdża się w pół godziny, a koszt to 10 lewa od osoby w dwie strony (czyli ok. 20 zł). Pokonujemy różnicę poziomów 1046m na odcinku 4827m. Gondole są czteroosobowe czyli doskonale pasują na dwie osoby z plecakami. Szczerze mówiąc mam wrażenie że są to te same gondole co 30 lat temu (wtedy zjeżdżaliśmy do Borovca, kończąc naszą wyprawę).  Im wyżej, tym widoki coraz piękniejsze, zwłaszcza gdy kończy się strefa lasu, a zaczynają się już tylko skały porośnięte kosodrzewiną.  O 09.30 wysiadamy z kolejki i natychmiast wkładamy na siebie wszystkie ciuchy jakie tylko mamy. Jest potwornie zimno, otacza nas mgła. Szybko ruszamy przed siebie aby w ten sposób się rozgrzać. Na Musałę spod  końcowej stacji wyciągu prowadzi czerwony szlak. W ciągu godziny dochodzimy nim łatwą, ciągnącą się wśród kosodrzewiny, szeroką i prawie płaską drogą do schroniska „Musala”. Nad jeziorem stoją dwa budynki – drewniany - to czynne schronisko, drugi murowany, jeszcze nie wykończony, to będzie nowe schronisko. Wysokość na jakiej się znajdujemy to 2389m n.p.m. Po chwilowym postoju ruszamy dalej, zaczyna się wspinaczka, pomiędzy skałami. Chwilami jest płasko, ale jesteśmy coraz wyżej. Docieramy do schronu „Ledeno ozero” czyli Lodowe Jezioro - przez większą część roku jest zamarznięte. To najwyżej położonym jeziorem na Bałkanach (2706m.n.p.m.).

Jest samo południe :) W schronie, w bufecie można kupić rakiję, no więc korzystamy i tak wzmocnieni ruszamy dalej w górę. W zagłębieniach skał leżą płaty śniegu, a na roślinkach widać piękne lodowe kryształki. No i w końcu o 13.40 mamy go!!! Szczyt zdobyty!!! 2925,40 m n.p.m. Na szczycie stacja meteorologiczna z małym bufecikiem - herbata, słodycze. Robimy sobie pamiątkowe zdjęcia, właściwie nie wiem dlaczego z bułgarską, a nie polską flagą. Podziwiamy panoramę, jaka roztacza się dokoła. Świeci piękne słońce a widoki są oszałamiajace. Dla takich chwil warto się  umęczyć i sponiewierać przy wspinaczce :)  

Tą samą trasą zaczynamy schodzenie. Po drodze spotykamy parę anglików z Liverpoolu. Pomimo braków językowych jakoś się dogadujemy. Jest nam nieco przykro, bo z rozmowy wynika, że o Polsce to właściwie nic nie wiedzą. Pani słyszała tylko o Krakowie. Smutne :( Ok. 17-tej docieramy do znanej nam już stacji Jastrebec. Okazuje się, że tuż obok jest hotelik, a nocleg wcale nie taki drogi (ok. 50 zł ze śniadaniem) ale nie korzystamy. Kupujemy tylko słoiczek syropu z kosówki. Kolejką gondolową zjeżdżamy do Borowca, który jest najstarszym i największym ośrodkiem narciarskim Bułgarii. Powstał w 1896 roku, kiedy burmistrz pobliskiego miasta Samokov (12 km) wybudował tu pierwszą górską chatę, w nadziei, że tutejszy klimat pomoże jego chorej na gruźlicę żonie. Borowec posiada ponad 45 km tras narciarskich o różnym stopniu trudności w 3 regionach - Sitnyakovo-Martinov (8 tras), Markudzhik (4 trasy) i Yastrebets (3 trasy). Obsługują je wyciągi dywanowe, kilka krzesełkowych i orczykowych. Są też specjalne wyciągi dla dzieci. Jeździć tu można od połowy grudnia do kwietnia. Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń – średnia temperatura to minus 4,8 stopnia C. Borowec jest kurortem podobnym do alpejskiego, jest tu wiele hoteli, dyskotek, sklepów i restauracji. Postanawiamy skorzystać z jednej z nich. Jedzenie bardzo smaczne, ciekawie wygląda mieszanka warzyw i mięsa na podgrzewanym żeliwnym naczyniu, na którym to wszystko się jeszcze dosmaża. Pani która się nami zajmuje (z restauracji w której zatrzymaliśmy się na jakieś lokalne jedzonko) jest bardzo miła, ale jakoś chyba przeoczyła zamówienie Zosi. W ramach rekompensaty jesteśmy poczęstowani winem własnej produkcji restauracji. Okazuje się bardzo dobre i kupujemy małe 'co-nieco' na później...
Wracamy do Govedarci. Ponieważ coś nam się w drodze nie zgadzało, pytamy o drogę 10-12 letnią  dziewczynkę. Ta, po bułgarsku z wielkim przejęciem udziela nam informacji. Nie rozumiemy z jej wywodu absolutnie nic, ale mówi z takim przekonaniem, że nie mamy sumienia jej przerwać :) szkoda, że tego nie sfilmowaliśmy :). Jakoś w końcu trafiamy i udajemy się na zasłużony odpoczynek.

05.09.2013
Po porannym nerwowym pośpiesznym pakowaniu (no bo każda chwila droga) żegnamy już gościnną willę i Govedarci. Po drodze robimy jeszcze małe zakupy w lokalnym sklepiku. Przy okazji Marek zaobserwował jak 'mądre' bywają krowy. Idzie sobie taka rano przez wieś, zatrzymuje się przy znanej sobie bramie, za którą mieszka jej koleżanka. Ryczy. Gospodarz wypuszcza swoją i już we dwie idą po następną koleżankę. Gdy już się zbiorą, to na końcu wsi, pod sklepem, wzmacniając się odpowiednim napitkiem, czeka na nie pastuch, który prowadzi je wszystkie na pastwisko :) Fajne? Prawda ? :)

Dzisiaj w pełni przekonamy się dlaczego Riła ma taką nazwę. Nazwa "Riła" pochodzi prawdopodobnie z języka trackiego i oznacza „górę pełną wody”. I tak faktycznie jest. Riła bogata jest w jeziora polodowcowe, których jest około 200 i gorące źródła bijące w strefach uskokowych u podnóża gór. W Rile biorą swój początek niektóre z najdłuższych i najgłębszych bałkańskich rzek, takich jak Marica, Iskyr i Mesta. Największym wodospadem jest Skakawica. Dzisiaj oglądać będziemy, bodaj najbardziej malowniczą część tego masywu a mianowicie  Sedem Rilski Ezera (dosł. „Siedem Riłskich Jezior”). Znowu korzystamy z wyciągu, tym razem krzesełkowego i przed 10-tą z  Pionierskiej (1520m n.p.m.) podjeżdżamy na wysokość 2150m n.p.m.do schroniska Rilski Ezera. I tu postanawiamy się rozdzielić. W planie mamy po południu zwiedzanie Rilskiego Monastyru. Natalia, Piotr i Tadeusz postanawiają tam dojść pieszo przez góry, my robimy małą pętelkę podziwiając jeziorka i okolicę. Odwiedzamy po drodze schronisko Sedemte Ezera. Kiedyś tu nocowałam, niewiele się zmieniło. Po drodze spotykamy parkę Polaków, z którymi wczoraj siedzieliśmy w restauracji w Borovcu, a gdy zamykamy nasze kółeczko i docieramy o 14.00 do górnej stacji kolejki, znowu ich widzimy w schronisku. Dzielą się nawet z nami naleśnikiem (?). Spożywamy  małe co nieco, wypijamy kawę i zjeżdżamy w dół. Przez Saparevą Banię, Dupnicę (dawny Stanke Dimitrov)  ruszamy do Rilskiego Monastyru. Okazuje się, że nasza dzielna trójka już tam jest. My docieramy o 17.20. Oni początkowo szli tak jak my, a potem wspięli się na Przełecz Razdeła, mijając najgłębsze w Rile jezioro - Okota.

No i potem podobno za sprawą i namową spotkanego pasterza zeszli ze szlaku (a na terenie parków tego robić nie wolno). Pasterz obdarowany scyzorykiem, napojony polskim piwem z puszki, serdecznie zapraszał na pieczonego barana. Ale ma się to odbyć w jakiejś ściśle nie określonej przyszłości. Podobno są namiary na pasterza, a więc trzeba będzie się tam wybrać :) A co się jeszcze działo podczas ich wędrówki? Nie wiem, nie było mnie tam, może sami by zdali relację :)
[Mogę krótko powiedzieć, że było naprawdę świetnie – nigdzie nie widziałem naraz tylu jezior w górach, a z tym zejściem ze szlaku to nie było tak do końca, bo w pewnym momencie szlak znikał i pojawiał się to tu, to tam w dwóch wariantach, aż w końcu ‘zanikł’. Napotkany pasterz po wydębieniu od Tadeusza noża pochwalił się nam swoim stadem (ponad 100 owiec i takich dużych kóz) i faktycznie zapraszał nas na pieczenie barana. Niestety z racji umówionego spotkania drugą grupą przy Rilskim Monastyrze musieliśmy z niego zrezygnować i przełożyć pieczenie na ‘świętego nigdy’ ;-). Na szlaku było praktycznie pusto - spotkaliśmy tylko jednego Anglika i dwie sympatyczne Polki, które pochwaliły się, że zostały poczęstowane kawą w pobliskiej  bacówce. Niestety pasterze z bacówki (a właściwie szałasu), nas już tak sympatycznie nie przywitali – wskazali nam tylko łaskawie drogę do Monastyru. Może to dlatego, że, w naszej grupce była przewaga facetów z niewiadomych przyczyn nazywana czasami ‘płcią brzydką’ ? – PR]

Droga znajduje się w dolinie rzeki Byndericy. Schodząc w dół do schroniska zawdzięczającego swą nazwę rzece, nieświadomi tego faktu, mijamy obiekt-zabytek przyrody - Sosnę Bajkuszewa (bułg.: Байкушева мура znaną również pod nazwą Jodła Bajkuszewa) – najstarsze drzewo rosnące w Bułgarii i jedno z najstarszych na świecie, datowane na około 1300 lat. Swoją nazwę drzewo zawdzięcza leśnikowi, który ją odkrył – Kostadinowi Bajkuszewowi. Pisząc tę relacje, właśnie o tym doczytałam. No i co??? Trzeba jechać raz jeszcze ;) Spod schroniska, ścieżką u podnóża skał zmierzamy w górę zielonym szlakiem.

[Początkowo szlak wiedzie przez las, a im wyżej tym mniej roślinności, za to wiele różnych ciekawych okazów. Po dojściu do rozejścia szlaków (zielony na Premkata i czerwony na Wichren) nagi, olbrzymi szczyt Wichrena ukazuje się nam w całej okazałości. Napawamy się dość długo tym widokiem robiąc sobie dłuższy popas i kilka fotek, ale  w końcu kierujemy się przez przełęcz w dół w kierunku schroniska Wichren. Zbyszek jest niepocieszony, że nie weszliśmy na sam Wichren. Byli też inni chętni aby wejść na szczyt, ale z uwagi na różne zdania co do oceny możliwości czasowych zrezygnowaliśmy z tego pomysłu - po zejściu stwierdziliśmy, że niepotrzebnie, ale tam było już naprawdę za późno na powtórkę. Powtórzę za Ewą – może trzeba tam wrócić ? PR]

Ogromny marmurowy kolos zrobił na wszystkich wrażenie. Zejście wbrew pozorom nie jest, łatwe. Mamy szczęście, że jest idealna pogoda, sucho, świeci słońce i nie ma wiatru. Ale gdyby te kawałki marmuru, po których schodzimy, i które przesypują się nam pod nogami, byłyby mokre, nie byłoby tak wesoło. W razie potknięcia czy upadku nawet nie ma się czego chwycić. Stok bardzo ostro schodzi w dół rzeki. Za to widoki są niesamowite. Przed 15-tą docieramy do schroniska Wichren. Co niektórzy posilają się zupą bobową (po naszemu fasolowa) popijając palinką i wracamy z buta do auta po czym zjeżdżamy do Banska.
Po odświeżeniu się krótkim odpoczynku idziemy obejrzeć miasto, liczące sobie około 9 tys. mieszkańców, ale w sezonie ludzi jest tu zdecydowanie więcej. Dawniej Bansko słynne było głównie z hodowli zwierząt i handlu. Obecnie jest centrum turystycznym i dużym ośrodkiem sportów zimowych. W 2007r było organizatorem Mistrzostw Europy w Biathlonie. Dysponuje imponującą bazą noclegową i znakomitym zapleczem turystycznym - szkółki narciarskie, wypożyczalnie sprzętu, wyciągi narciarskie. To zimą. Ale i latem można tu fantastycznie spędzić czas odpoczynku, jest gdzie spacerować. Właścicielami części pensjonatów są bogaci Rosjanie, którzy tu inwestują swoje pieniądze. Widać też całą masę niedokończonych budowli, to efekt 2009r i panującego wtedy kryzysu. Po wycofaniu się inwestorów władze miasta nie bardzo wiedzą co z nimi zrobić. Ale nas nie interesuje ta nowa część miasta. Wcale nam się nie podoba. Wolimy zanurzyć się w wąskie uliczki starego Banska, z bardzo charakterystyczną zabudową. Domy tworzą wąskie korytarze, na podwórka nie bardzo da się zajrzeć przez szczelnie zamknięte bramy. Na nich to, prawie na wszystkich, kartki ze wspominkami o zmarłych którzy w tych domach kiedyś mieszkali. Taki bułgarski (lokalny ?) zwyczaj.

Przed bramami, na uliczkach „kluby dyskusyjne” - ławki, krzesełka i siedzące na nich staruszki ;) Oglądamy też  galerie z obrazami, podziwiamy bułgarską ceramikę - kubeczki, talerzyki, garnki, korytka, łyżki, poza tym oczywiście olejki różane, mydła – także różane, obrusy i inne materiały. Dzień kończymy fantastyczną zabawą (tańce, hulanki, swawole ;) w „mehanie”  Nadii i Mitko, w rytmie zespołu Czajf  i Wierki Sierdiuczki. Tak w ogóle, to 06.09 jest narodowe święto Bułgarii - Dzień Jedności Narodowej - więc była też okazja do świętowania :-).

07.09.2013
Dzisiaj ruszamy na wycieczkę objazdową wokół Pirynu. Pierwszy cel podróży to  Melnik. Dojeżdżamy doń mijając po drodze winnice i przepięknie położone na stokach wzgórz wsie. Miasteczko Melnik to najmniejsze, pod względem liczby ludności miasto, ale niewątpliwie najpiękniej położone u stóp Pirynu. Otoczone jest przez piaskowcowe skały, którym erozja nadała niezwykły wygląd (tzw. Piramidy Melnickie). Od 1968r Melnik jest miastem muzeum, w którym aż 96 budynków uznano za zabytki.

Dojeżdżamy około 11-tej i wzdłuż płynącej rzeczki (w tej chwili prawie wyschniętego strumyczka) idziemy główną ulicą , która prowadzi coraz wyżej. Jak na typowo turystyczne miasteczko przystało po drodze mijamy knajpki, sklepiki z pamiątkami no i stragany, a na nich bogactwo miodów, owoców w miodzie, przeróżnych tureckich słodkości, no i oczywiście wina. Wszak Melnik z tego słynie. Na olbrzymim obrotowym rożnie piecze się baran. Po stromych schodach wspinamy się dość wysoko do tzw. „piwniczki”, gdzie można skosztować różnych gatunków win i potem oczywiście dokonać zakupu. Wchodząc możemy podziwiać rosnące figowce, a na nich owoce – figi. Oglądamy liście i zastanawiamy się jak Adam mógł sobie czymś takim zasłaniać to i owo. Albo mu wystawało, albo XXS ;). [A będąc przy ‘temacie’ ciekawi mnie bardziej czy figi mają coś wspólnego z damską wersją skromnego odzienia ? PR]

Po degustacji i zakupach, lekko rozbawieni schodzimy na dół. Po drodze mijamy 800-letni platan o średnicy pnia prawie 9m. Wypijamy kawę i jedziemy podziwiać położony opodal Monaster Rożeński - jeden z nielicznych średniowiecznych zachowanych w Bułgarii. Tworzy go niewielki dziedziniec (cały przykryty winoroślą z dorodnymi gronami winogron) otoczony zabudowaniami mieszkalnymi, pośrodku których stoi cerkiew z której słynie monastyr. Pochodzi ona  z XVI w. Cenny bardzo jest też   znajdujący się w niej wspaniale rzeźbiony  ikonostas oraz freski, zdobiące zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne ściany świątyni. Freski wewnętrzne pochodzą także z XVIw. i w większości przedstawiają sceny z życia Jezusa po zmartwychwstaniu. Niestety wewnątrz nie wolno robić zdjęć. Wszędzie  tłumy  zwiedzających. Nie lubimy specjalnie tego, więc zwiedzanie nie zajmuje nam zbyt wiele czasu – milej jest posiedzieć na dziedzińcu podziwiając kunszt malarski artystów którzy zdobili cerkiew z zewnątrz. Monaster często dawał schronienie regionalnym rewolucjonistom i aktywistom, m.in. słynnemu Jane Sandanskiemu, macedońskiemu (choć uznawał się za Bułgara) partyzantowi, walczącemu o niepodległość Macedonii, który zginął w pobliżu monasteru 22 kwietnia 1915 r. i został w miejscu śmierci pochowany (obok cerkwi, św Cyryla i Metodego)  Schodząc do samochodu zatrzymujemy się przy jego grobie.  Sandanski jest do dziś uznawany również za bohatera narodowego w Macedonii, był także czczony w czasach komunizmu w Bułgarii (m.in. komunistyczne władze Bułgarii w 1949 r. przemianowały miasto Sveti Vrach – leżące niedaleko – na nazwę Sandanski – co zostało zresztą do dziś).

A napis na jego grobie brzmi tak: „Żyć to znaczy walczyć: dla niewolnika o wolność, dla człowieka wolnego - o doskonałość”. Po drodze podziwiamy  cud natury przepiękne skalne piramidy uformowane w wyniku naturalnych procesów wietrzenia skał i erozji. Jedziemy w stronę Goce Delcev, bardzo krętą i bardzo wysoko prowadzącą drogą i mijając to miasteczko docieramy po 16-tej do celu naszej podróży czyli Kovacevicy. A w niej jakby świat się zatrzymał. Historia wsi łączy się z działalnością rewolucyjną w okresie panowania osmańskiego. Wiele z zachowanych do dziś domów (ponad 100) służyło za schronienie wielu rewolucjonistom. W 1977r utworzono tu rezerwat architektoniczny. Autentyczność wioski przyciąga filmowców tak więc nakręcono tu nawet kilka filmów historycznych.

Faktycznie, olbrzymie, przypominające twierdze domy, są pięknie utrzymane. Zachowało się wiele pieknych architektonicznych detali. W domach mieszczą  się hotele, pensjonaty, restauracje. Na bramach  znowu oglądamy wspomnienia o zmarłych. Robimy masę zdjęć, za każdym zakrętem jest coś wartego uwiecznienia. W małym sklepiku kupujemy niewielki album o Kovacevicy. Starszy pan, który nam go sprzedaje mówi, że bywał w Polsce służbowo - w Zielonej Górze :) Ale to nie jedyny polski akcent tego dnia. Spotykamy młode małżeństwo z Bielska Białej z dwójką dzieci i psem. Dzieci mogą mieć około 3-4 lata. Podróżnicy :) :) :) W stylizowanej na bardzo narodową, obficie obwieszonej papryką knajpce zjadamy pyszny obiad. Nie pamiętam co jedli inni (różne dziwne rzeczy), ale moje grillowane bakłażany w sosie jogurtowo-ziołowo-czosnkowym były przepyszne. Przy wyjeździe zatrzymujemy się jeszcze przy straganie z dywanikami i serwetami.

Wracamy do głównej drogi, mijając po drodze mniejsze wsie. Obserwujemy ciekawe obrazki np. „przedpotopowe” pojazdy, staruszkę na koniu, albo konie objuczone wiązkami drewna. Folklor :) W końcu wieczorkiem, po objechaniu Pirynu dokoła, wracamy do Nadii i Mitki do Banska. Spędzamy z nimi miły, ale pożegnalny wieczór. Jutro ruszamy na wschód.

Koniec cz. I - EwaCz

Zdjęcia do relacji są tu: Galerii 2013

To jest 1-sza część relacji Ewy - jak przygotuje 2-gą to postaram się ogarnąć i w miarę szybko umieścić na stronie (ale to na razie tylko obiecanki ;-)

część II

A tu są linki do 'śladów' z wypraw w góry:
Riła - Musała
Riła - 7 Ozera - Monaster Rilski
Pirin - Pod Wichren
...i jeszcze inne:
Transalpina
Rejs po Dunaju
Kovacevice - spacer

>^..^<
PiotrR